ZNIECZULENIE
Znieczulenie to zabieg medyczny, który blokuje odczuwanie bólu podczas operacji, niektórych badań przesiewowych i diagnostycznych, pobierania próbek tkanek (np. biopsje skóry) oraz zabiegów dentystycznych.
Termin wywodzi się z greki. Po grecku znieczulenie – anestezja – oznacza brak odczuwania, w dosłownym tłumaczeniu „bez zmysłu”
Jak działa znieczulenie?
Najprościej mówiąc osoba pod wpływem znieczulenia traci kontakt z doznaniami, następuje odłączenie świadomości od ciała.
Jego główne zadanie to zablokowanie odczuwania bólu, przewodzenia wszystkich impulsów w obie strony. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że oprócz bólu blokuje ono też swobodny przepływ sił witalnych i może przyczynić się do rozwinięcia objawów traumy.
Znieczulenie jest więc błogosławieństwem, ale ma także efekty uboczne, których nie bierzemy pod uwagę i/lub ignorujemy.
-Kavi Gemin, SEP
Mimo, że mija to może pozostać w ciele na wiele lat. Możemy wtedy iść przez życie tak, jak byśmy byli pod wpływem znieczulenia lub poza świadomością.
Osoby z „zablokowanym” w ciele znieczuleniem mówią:
„Nie mam kontaktu z ciałem” „Nic nie czuję”, „Czuję się jak pod wpływem znieczulenia”
„Czuję sią jakbym był obok.”
„Czuję jakbym się unosiła” „Mam wrażenie, że zaraz się przewrócę”
„Czuję, że moje stopy nie dotykają ziemi”
„Chce mi się płakać, ale nie wiem dlaczego.”
„Boję się, chciałbym uciec i nie wiem skąd to uczucie”
„Czuję się jak we śnie, wszystko jest trochę zamglone.”
Co się z nami dzieje pod wpływem znieczulenia?
Znieczulenie i zbiegi medyczne w pewnym sensie postrzegane są jako sytuacje z których nie możemy uciec. „Impulsy reakcji przetrwania walczą ze sobą nawzajem wykluczając się”.
Część mózgu odpowiedzialna za przetrwanie pozostaje świadoma i orientuje się, że do organizmu wprowadzona została substancja, której nie powinno naturalnie tam być. W związku że traktowana jest ona jako zagrożenie ciało będzie chciało się jej pozbyć. Układ nerwowy musi podjąć decyzję czy walczyć i uciekać czy znieruchomieć (zamrażać). Ciało by chciało walczyć a nie może bo jest całościowo lub częściowo unieruchomione więc zacznie spowalniać procesy i wybierze reakcję zamrożenia a to może wywołać silny lęk. W efekcie może pojawić się trauma.
„Straumatyzowane osoby silniej reagują na znieczulenie, są bardziej wrażliwe na leki, nawet zioła czy homeoopatię.” Kavi Gemin
Cel znieczulenia
Znieczulenie ma różne zadania i ukierunkowane jest na kika podstawowych celów.. W zależności od podanego środka może mieć ono efekt zwiotczający mięśnie (paraliżujący), blokujący świadomość i odczuwanie bólu. W wyniku zabiegu może wystąpić :
- Nieświadomość: chemicznie wywołany stan odmiennej świadomości, brak świadomości
- Amnezja: brak pamięci
- Analgezja: brak reakcji na ból włączając somatyczne i autonomiczne odruchy
- Akinezja: unieruchomienie, brak spontanicznych/jawnych ruchów, paraliż
- Rozluźnienie, zwiotczenie mięśni
Rodzaje znieczulenia
- OGÓLNE – powoduje utratę przytomności/świadomości i utratę czucia
- REGIONALNE – blokuje przekazywanie impulsów nerwowych pomiędzy częścią ciała a rdzeniem kręgowym np. znieczulenie zewnątrzoponowe czy rdzeniowe. Powstałe w ten sposób odrętwienie (paraliż) danego obszaru, które odcina odczuwanie bólu.
- SEDACJA: powoduje senność i rozluźnienie
- MIEJSCOWE – blokuje odczuwanie w określonym obszarze
- DYSOCJACYJNE (propofol) – zapewnia analgezję (bak czucia) i znieczulenie
Efekty znieczulania mogą się utrzymywać w ciele i układzie nerwowym jeszcze długo po jego podaniu i ustąpieniu doznań fizycznych.
Może to wywoływać
- zmiany w percepcji i odczuwaniu
- poczucie odcięcia od ciała, emocji, życia.
- senność, brak energii,
- zawroty głowy, poczucie falowania,
- poczucie bezbronności, bezradności lub pobudzenia
Znieczulenie wiąże się z
- znieruchomieniem, paraliżem, utknięciem
- utratą siły, bezradnością, bezbronnością
- doświadczeniem bliskim śmierci
- odczuciem utraty świadomości
- dezorientacją, dysocjacją
- utratą kontroli
- blokowaniem naturalnego oddychania i przepływu sił witalnych
Samo podanie znieczulenia nie oznacza, że u danej osoby automatycznie rozwiną się niepożądane efekty. Prawdopodobieństwo wystąpienia objawów traumy jest większe u tych osób, które przed operacją i znieczuleniem były w dużym pobudzeniu np.: bały się.
Na rozwinięcie objawów wpływa również kombinacja użytych środków znieczulających oraz sama operacja/zabieg.
Sposoby pracy z efektami znieczulenia będą również zależeć od rodzaju użytego środka znieczulającego.
Oznaki znieczulenia, które mogą się pojawić w trakcie sesji:
- znieruchomienie, zamarcie – klient leży w bezruchu – unieruchomione może być całe ciało lub część ciała
- odczuwanie zimna
- zmniejszone napięcie twarzy
- bladość skóry lub jej zielonkawy odcień
- zapach szpitala, środka znieczulającego wyczuwany przez terapeutę lub klienta
- poczucie bycia w odmiennym stanie świadomości
- poczucie wolno płynącego czasu
- ciężkie oczy, szklisty wygląd oczu, wrażenie patrzenia w dal, nieobecność w spojrzeniu
- dziwny smak w ustach
- trudności w koncentracji, luki w pamięci
- senność, zawroty głowy, odcięcie
UWAGA! W trakcie pracy z klientem, zwłaszcza gdy klient doświadczył wcześniej wielu znieczuleń bądź wyczulona/y na sygnały ostrzegawcze jakie będzie wysyłał dostrajający się do klienta Twój system nerwowy.
W pracy z klientem mogą się pojawiać u Ciebie:
- senność, ciężkość, zawroty głowy, mdłości,
- utrata czucia części lub całości ciała
- znieruchomienie części lub całego ciała
- metaliczny posmak w ustach, dziwny zapach, wybrane kolory zaczynasz widzieć wyraźniej
- brak poczucia czasu,
- uczucie dysocjacji
Kluczowa jest wtedy autoregulacja. Dobrze jest też przepracować własne doświadczenia znieczuleń i operacji.
Prze terapią można spytać klienta o jego historię znieczuleń, operacji, zabiegów medycznych i wypadków.
Praca terapeutyczna polega na: orientowaniu się, przywoływaniu zasobów, pomaganiu w w zauważaniu klientowi, że się odcina i wchodzi w stan odmiennej świadomość oraz nauczeniu wracania do tu i teraz. Ważna jest sekwencja, stałe tempo, rytm, ton głosu i integracja.
W trakcie pracy klient może doświadczać rozładowania np. drżenie i trzęsienie ciała (niektóre leki powodują zatrzymanie trzęsienia więc ciało potrzebuje je potem rozładować), odczucie zimna (idącego od peryferii na zewnątrz), dziwnych odczuć a świadomość może się pojawiać i znikać.
Przygotowanie się do znieczulenia
Znieczulenie wiąże się często z procedurą medyczną. Aby uniknąć niepożądanych efektów zarówno znieczulenia jak i zabiegu warto się do niego odpowiednio przygotować. Przygotowanie można zacząć już kilka tygodni przed, aby wzmocnić rezyliencję i zdolność do kontenerowania.
Szczególnie istotne jest przygotowywanie dzieci. Młody układ nerwowy, który dopiero się kształtuje jest bardzo podatny na różnego rodzaju zmiany. Dzieci nie mają jeszcze odpowiednich umiejętności, doświadczenia i siły wewnętrznej, aby radzić sobie z trudnymi doświadczeniami tak jak robią to dorośli, dlatego ważne jest aby je odpowiednio przygotować.
A co jeżeli operacja wypada nagle i nie mamy jak się przygotować? Możemy skorzystać z pomocy po – jest kilka metod, które mogą w tym pomóc.
Nie oznacza to, że mamy nie poddawać się znieczuleniu, ale ważne jest uświadomienie sobie jaki może mieć ono wpływ na nasze ciało i układ nerwowy oraz niwelowanie jego skutków za pomocą odpowiednich technik np. Total Balans, Somatic Experiencing, Polarity, Dotyk Motyla.
Materiał powstał na bazie doświadczeń własnych (prywatnych i zawodowych) oraz podręcznika do szkolenia Somatic Experiencing oraz własnych notatek ze szkolenia prowadzonego przez Kavi Gemin.
